TÜRKMEN EDEBIÝATY


17:05
Ýesir düşen bagban, solan güller
ÝESIR DÜŞEN BAGBAN, SOLAN GÜLLER...

Bagy-bossanym bar,
Bagymyň gülleri,
Güllerimiň bagbany bar.

Dünýäniň derdi bilen unutdym bossanymy.
Bu gün nazar saldym o ýan.
Görsem...
güllerim solupdyr.
Bagbanym ýesir düşüpdir.

Bagbanymy zyndandan tapdym
Eli-aýagy zynjyrly, gözleri ýaşly.
Daňypdyrlar mežnun ýaly.

Bendilikden halas etmäge gurbatym ýok.
Gaýrat atym gaýra tesdi.
O zyndanyň Soltanyna ýarbardym: "Halas et ony!"
Meniň ahy-zarymdan Soltan uýaldy.
Halyma dözmedi...

***

Magtymgulydan ýokarky waka.
Magtymgulynyň şeýle goşgularyndan lezzet alýan.
Haýran galýan onuň fantaziýasyna. Geň hallara düşýäň.
Ýokarky ýazanlarym ýöne, giriş hökmünde, originala has gowy düşünmek üçin etdim. Ýöne wakanyň soňyna düşünmedim. Soltan (Allah j.j.) näme karar berdi. Netije nähili boldy? Gaýrat edip düşündijek tapylmazmyka?
Magtymgulynyň "Ygtyýarym alypdyr" atly goşgysy şeýle:

Pany pelek gerdişinde içdigim gan bolupdyr,
Günde ýüz müň jebir bilen ygtyýarym alypdyr.

Gaflat ukusynda ýatyp, seýl etmedim bossanyma,
Bu gün nazar salsam ol ýan, çiçeklerim solupdyr.

Bagbanymy alyp ýesir, göteripdir bu pelek,
Ugrunda sepil ýörüp tapsam, çaýa salypdyr.

Desti-paýa urup zynjyr, mejnun kibi daňylan,
Ol zyndanyň gapysynda zary-girýan galypdyr.

Bendilikden boşadara bir gurbatym ýok meniň,
Gaýrat aty gaýra tesip, ömrüde gojalypdyr.

Ol zyndanyň Soltanyna diýdim: “Halas kyl ony”,
Zary-girýanymy görüp, ol Soltan uýalypdyr.

Diýdi Soltan: “Bent kylyňlar alnymdadyr, bu guly”,
Magtymguly öz dilinden gör, bagry gan bolupdyr.
Bölümler: Oýlanmalar | Görülen: 132 | Mowzugy paýlaşan: Мango | Teg: mango | Рейтинг: 4.8/5
Похожие материалы

Awtoryň başga makalalary

Ähli teswirler: 7
avatar
0
1 Bagabat • 08:25, 24.11.2022
Liriki gahrymanyň "zary-girýany" nämüçin "Soltany" utandyrýar?
Göz öňüne getireliň, seň diňe teniň ýa janyň däl, tutuş ýaşaýan Älemiň "ýalkasa ýaz, gargasa gyş" diýilýän, doly ygtyýaryndaky, absolýut hökmürowan Hökümdar saňa peşgeş edip, giň köşki-eýwany bagyş eýleýär. "Ýaşa, lezzet al, geljegiň (ebedilik) üçin özüňe at-abraý (sogap) gazan, nesil döret, gözle, aň ýetir, kämilleş..." diýip. Senem özüňe bagyş edilen eşretiň gadryny bilmegiň deregine oňa seňrigiňi ýygyrýaň-da "ah" çekmäge başlaýaň, pygan dartýaň: "Biri gelip, meni şü zyndandan halas edäýse, boşadaýsa, irdim, doýdum...".
Seň ahy-nalaň şeýlebir tükeniksiz, şeýlebir ýüregedüşgünç welin, ol hatda Hökümdaram öz eden işine müýnürgedip başlaýar.
Onsoň Ol näme diýip emr edýär?
"Getiriň-de, şu gadyrbilmez, hiç zada, hatda öz teni-janyna-da erksizi (guly), alnymda bentläň! Oňa aýtjak (aňyna ýetirjek) birki agyz sözüm bar...".
Erksiz öz dilinden (mana düşmezliginden, akly kelteliginden) başyna bela satyn aldymy (bagry gan boldumy)?
Emma, öz alnyna getirip "bent etdirmegi" Hökümdaryň şol erksizden umydyny doly üzmändigini aňladýan bolaýmasyn?
A belki, has çuňlaşyberseň, şol erksiziň iň esasy maksady göwün küýsegem, şol Arzyly Hökümdaryň alnyna baryp, onuň gözel Keşbini iň bolmanda birje gezek görmekdir.
"Firdöwsdäkilere (Ýedinji gat (iň beýikdäki) jennetdäkilere kyýamat ahyrda Hakyň Didary nazar boljakmyş diýilýärmi? Diýmek, wagtlaýynlygyňam, ebediligiňem iň uly serpaýy, baýragy ahyry bir gün ŞOL ARZYLY DIDARY görüp galmak bolýarmy?)
avatar
0
2 Мango • 10:11, 24.11.2022
…diýdim: “Halas kyl ony
Diýdi Soltan: “Bent kylyňlar alnymdadyr, bu guly”.

bent - plotina manysyndada ulanylýa welin başga manysam bar eken.
bent - farsçadan gelme söz: özüne baglamak, täsir astyna almak. 
Garajaoglandan mysal “Diňläň bir gözel waspyn edeýin / Bir meňi bar şirin jany bent etmiş

(Bent etmek ne demek?1. Kendine bağlamak, etkisi altına almak: Dinleyin bir güzel methin edeyim / Bir beni var şîrin cânı bendetmiş (Karacaoğlan).)

garaz Magtymguly ýüzlenýär: imanymy, ruhumy halas et diýip.
Soltanam ony özüne bent kylyp halas edýän ýaly.
Soltana baglanmak, bent bolmak (bende bolmak) halas bolmak öýdýän.
her kime Soltandan şeýle perman çykan bolsunda.
Magtymgulyň goşgularynyň içinde ýyldyrym uran ýaly edýänleri bar…

pikiriňizi paýlaşanyňyza minnetdar Serdar kaka.
gowy söhbetler.
avatar
0
3 Pero • 21:58, 28.11.2022
Köp doga-dilegiñ añyrsynda şu many ýatan bolmaly: Alla,meni özüñe bendi eýle! Bendi eýle ki,razylygyñy gazanmak üçin edýän her bir işimden ezýet däl-de hut lezzet alaýyn. Sebäbi bendi bolup-baglanyp-aşyk bolup edilen işlerden lezzet alyp bolýar. Gorkup edilen işler bolsa ezýet berýär.

Emma Magtymgulyny Allah özüne baglandan soñ näme üçin bagtdan ýaña uçmagyñ deregine şeýle jemleýär:"Magtymguly öz dilinden gör, bagry gan bolupdyr.
avatar
1
4 Mekan • 21:14, 07.06.2023
Men bende şodem, bende şodem, bende şodem.
Men bende be-hajlet be-ser efgende şodem
Her bende şewed şâd ki âzâd şewed
Men şâd ez-ânem ki tora bende şodem

Möwlana Jelaleddin Rumy

Men gul boldum, gul boldum, gul boldum,
Bolmalysy ýaly gul bolmadygymdan boýnumy burdum,
Her gul azat bolanda şat bolar,
(a) men Saña gul bolanym üçin şat boldum.
avatar
0
5 Мango • 22:15, 07.06.2023
Her gul azat bolanda şat bolar,
Men Saña gul bolup şat boldum.

bäh... gullugymyzy gözden geçirmeli etdow Möwlana hezretleri.
***
Myhmana minnetdar.
ýitme-dä...
avatar
0
6 Mekan • 00:09, 08.06.2023
Aydara diyere sözüm bolmansoñ, diňe okap geçäýýän.

Ýazýanlar, ýazanlaryñkyny paýlaşýanlar sag bolsunlar. Okalmaýandyr öytmesinler. Okalýandyr.
avatar
0
7 ToylyOraz • 08:49, 21.04.2024
бу гошгы Ышк хакындакы гошгыдыр..

Зындан Конлидир..Зынданын солтаны дп
Конлини эелан.. Конлинин Солтаны Ярына айдыпдыр.. Муна "Зынданын Солтаны Уялды" диймеги шайатдыр.. Дест Эли зынжыр бн багламагы, эркини алдырмагы..! Багбанын есир болмагы Аклы есир эден диймегидир..

“Bent kylyňlar alnymdadyr, bu guly”, диймеги
Гызын хем душуга разылык бермеги билен баглашыклыдыр..
avatar

Старая форма входа
Durmuş adaty bolardan has süýji, Men howa şarynda uçup barýaryn
© AÝGÜL BAÝADOWA
EDEBIÝAT KAFESINDE
Özüm özümi synlap, haýran galdym. Ýyl, ömür diýlеn zat adamy nä hala salýar ekеn?!
© HYDYR AMANGELDI
EDEBIÝAT KAFESINDE
Men adamlary diňlemegi gowy görýän
© UMYT KÜLE
EDEBIÝAT KAFESINDE
Baglar, Ynanmañ, Gara gyşyñ Gününe!!
© MEŇLI AŞYROWA
EDEBIÝAT KAFESINDE
Azajyk ýazylan zatlary okamagy halaýan. Sebäbi gysga zada başlaýaň we tamamlaýaň
© MANGO
EDEBIÝAT KAFESINDE
Bäh, aýna-da garraýan eken..
©LAÇYN PÜRJÄÝEWA
EDEBIÝAT KAFESINDE