19:16 Halkara Zenanlar gününiň taryhyndan | |
 HALKARA ZENANLAR GÜNÜNIŇ TARYHYNDAN Halkara Zenanlar güni dünýä derejesinde bellenilýän halkara senesi bolup, ol jemgyýet möhüm orny eýeleýän zenanlara, gelin gyzlara hormat goýmakdan başga-da, zenanlaryň syýasy-ykdysady we jemgyýetçilik ugurlarynda gazananlaryny, üstünliklerini açyp görkezýär. Halkara Zenanlar güni zenan gözelligini, näzikligini, mylaýymlygyny dabaralandyrýar. Halkara Zenanlar güni häzirki wagtda bütin dünýäde bellenilýär. Bu gün, milli serhetlere ýa-da etnik, dil, medeni, ykdysady we syýasy tapawutlara garamazdan, zenanlaryň hukuklaryny, deňligini alamatlandyrýar. Bu güni bellemek pikiri ilkinji gezek XX asyryň başynda, senagat taýdan ösen dünýäde ilatyň köpelmegi we dürli ideologiýalaryň döremegi bilen ýüze çykdy. Şol ýyllardan bäri Halkara Zenanlar güni dünýä ýurtlarda ýaşaýan zenanlar üçin täze global ölçege eýe boldy. BMG-niň dört aýal-gyzlar konferensiýasy bilen güýçlendirilen täze dörän halkara aýal-gyzlar hereketi, wakany syýasy we ykdysady prosesde aýal-gyzlary güýçlendirmek üçin utgaşdyrylan tagallalar üçin tizlige öwürdi. Käbir ýurtlarda, mysal üçin Russiýada, Azerbaýjanda, Ermenistanda, Belarusda bu gün milli baýramçylykdyr. Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Sosialistik partiýasynyň başlangyjy bilen 28-nji fewralda ilkinji milli zenanlar güni 1909-njy ýylda bellenildi. 1910-njy ýylda Kopengagende Ikinji Halkara zenanlar Maslahaty geçirildi. Germaniýanyň Sosial-demokratik partiýasynyň zenanlar toparynyň lideri Klara Zetkin Halkara zenanlar gününi bellemek pikirini öňe sürdi. Bu gün hemme ýurtda bir günde bellenilmelidigini aýtdy. Bu baýramçylygyň maksady zenanlaryň hukuklary ugrundaky göreşini alamatlandyrdy. 1857-nji ýylyň 8-nji martynda bolup geçen Nýu-Ýorkda dokma işgärleriniň ilkinji ýörişi Halkara zenanlar gününi bellemek üçin zerur şertleriň birine öwrülipdi. Bu günüň resmi statusy 1975-nji ýylda BMG-niň karary bilen berildi we şondan bäri BMG tarapyndan her ýyl Halkara zenanlaryň hukuklary we halkara parahatçylyk güni hökmünde bellenilip geçilýär we her ýyl belli bir mowzuga bagyşlanýar. 1945-nji ýylda San-Fransiskoda gol çekilen BMG karary erkekleriň we zenanlaryň arasyndaky deň hukuklylygy yglan eden ilkinji halkara şertnama boldy. Şondan bäri bu gurama dünýäde aýal-gyzlaryň ýagdaýyny gowulandyrmak üçin halkara derejesinde ylalaşylan syýasatlaryň, ülňüleriň, maksatnamalaryň we maksatlaryň taryhy toplumyny döretmäge goşant goşdy. BMG we ýöriteleşdirilen guramalar köp ýyllaryň dowamynda durnukly ösüşi, parahatçylygy, howpsuzlygy we adam hukuklaryna doly hormat goýmagy maksat edinýän aýal-gyzlary deň hyzmatdaş hökmünde çekmek üçin iş alyp barýarlar. Zenanlaryň hukuklaryny artdyrmak, BMG-niň dünýädäki jemgyýetçilik, ykdysady we syýasy kynçylyklary çözmek ugrundaky tagallalarynyň merkezi işleriniň biri bolmagynda galýar. Häzirki wagtda Halkara Zenanlar güni tutuş dünýä ýüzünde uludan bellenilýär. Çünki jemgyýetiň ösmegi we öňe gitmegi ugrunda mynasyp goşant goşýan zenanlar, gelin-gyzlar biziň dünýämiziň diregidir, owadan ýazlaryň ýaraşygydyr! © Gülälek ABDULLAÝEWA Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby. ahal.info | |
|
| |
| Ähli teswirler: 1 | |
|
| |
