Çen edyän.

Şems bulary parsça yazandyr. Onam alyp biri türkçä geçirendir. Ondanam türkmençä geçirilendir.

Onsoñ "Alla hemmämiziň içimizi hem daşymyzy her pursatda kämilleşdirmek bilen meşguldyr" diyen jümläni hakykatdanam aytdymyka diyip dursuñ.

Bir zat diyibem bolanok. Sebäbi hitabda hatibiñ täsiri uly.

Başgaça aytsam didaktiki eserde awtoryñ täsiri uly.

Mysal üçin islendik bir didaktiki goşgyny aydyp "Magtymguly şey diyipdir" diyseñ gaty köp kişi "o diyen bolsa dogrudyr" diyer.

Aslynda Şemsiñ söygüli dosty Jelaleddiniñ aydyşy yaly bolmaly.
Ilki söze bakaryn sözmi diyip,
Soñ sözleyäne bakaryn ynsanmy diyip.

Bu bolsa ikinji kada bilen doly ylalaşmazlygyma getiryä.

Düşünyän "Hak yolunda" diyyä. Onda-da... Nädip düşündirjegimi bilemok.

Men alymy derwişden yokary göryän, Medresäni tekkeden. Bu diydigim kalby ikinji planda goymaly diydigim däl. Ikisini deñ alyp gitmeli. Yöne akyl bir ädim öñde bolmaly diyip pikir edyän.

Derwişden beter aşyk alymlar bolya.

Gep uzaya bes edeyin

Men-ä hezil edip okadym. Terjimesiniň nähilidigine baha bererligim, orginaly bilen deňeşdir diýselerem hetdim bok. Ýöne ýalňyşmasam Möwlana ýürek bilen deňeşdirende "akyl batga batyp galaram" diýýär. Jedelleşere ýagdaýym ýok, emma akyldan ýüregi öňde duýýan. Akyl birhili, meň göwnüme "gapyrjakda" ýaly. Ýüregiň (belki ruhuň diýmek has laýykdyr) çäklendirijisi ýok. Muhmana kommenti üçin minnetdar diýesim gelýär oýlandyrýany üçin. Bagabadam sag bolsun ýetireni üçin.

"Ýedi ölçäp bir kes" diýilýär, elbetde akylam wajyp, emma ýedi ölçäp biçip bolynçañ pursadyñ geçmegi ahmal, şonuñ üçinem "ilki ýüregiñi diñle" diýlişi ýaly ýürek (ýagny ruh diyip alaly) päl, niýet arassa bolsa hökman dogrysyny görkezer. Ýürek bilen duýmaly, akyl bilen seljerip görmeli ýaly..

Ýigriminji kada-da oýlandyrdy.. Ýoluñ nirä barjagyny oýlanman ädim ätmek, ilkinjiñ haýyrly bolmagy, iñ soñuny bulaşdyryp biljek derejede aldaw bolubam bilmezmi?!
Oýlandyrdy.

Ýetirenñize Alla ýalkasyn, Agam!

dünýe Mewlanana haýran.
Mewlana bolsa Şemse haýrandy.
Şemsi Tebriz - Mewlanany özgerden biri.

Bu kadalar Elif Şafagyň “Aşk” kitabyndan Şemsiň adyndan aýdylan.
(belki-de dokumentaldyr…)
Gysgaça, originalyny goýýan dolulygyna.

—-

Şems-i Tebrizi 40 Kuralı - Şems-i Tebrizi Aşk Romanında Yer Alan 40 Kuralı

Şems- i Tebrizi'ye açılan bir kapıyı sizler için araladık. Bakmayın, bunlara kural diye adlandırıldığına aslında bunlar kuraldan ziyade birer gerçeklik, yanmışlıktır. Önce yaşamak gerekir, sonra görmek daha sonra da yazmak gerekir. Şemsi yaşadıklarından ve yaşarken gördüklerinden yola çıkarak hayatta mutlu olmanın, yaşamanın, hakka ulaşmanın kurallarını sıralamıştır. İşte, Şems Tebrizi'nin 40 Altın Kuralı...

1. Kural

Yaradanı hangi kelimelerle tanımladığımız, kendimizi nasıl gördüğümüze ayna tutar. Şayet Tanrı dendi mi öncelikle korkulacak, utanılacak bir varlık geliyorsa aklına, demek ki sende korku ve utanç içindesin çoğunlukla...Yok eğer Tanrı dendi mi evvela aşk, merhamet ve şefkat anlıyorsan, sende de bu vasıflardan bolca mevcut demektir.

2. Kural

Hak yolunda ilerlemek yürek işidir, akıl işi değil. Kılavuzun daima yüreğin olsun, omzun üstündeki kafan değil. Nefsini bilenlerden ol, silenlerden değil !

3. Kural

Kuran dört seviyede okunabilir. İlk seviye zahiri manadır. Sonraki batıni mana. Üçüncü batıninin batınisidir. Dördüncü seviye o kadar derindir ki kelimeler kifayetsiz kalır tarif etmeye.

4. Kural

Kainattaki her zerrede Allahın sıfatlarını bulabilirsin çünkü o camide, mescitte, kilisede, havra da değil, her an her yerdedir. Allahı görüp yaşayan olmadığı gibi, O'nu görüp ölen de yoktur. Kim O'nu bulursa, sonsuza dek O'nda kalır.

5. Kural

Aklın kimyası ile aşkın kimyası başkadır. Akıl temkinlidir. Korka korka atar adımlarını. "Aman sakın kendini" diye tembihler. Halbuki aşk öyle mi? Onun tek dediği: " Bırak kendini, koy gitsin! " Akıl kolay kolay yıkılmaz. Aşk ise kendini yıpratır, harap düşer. Halbuki hazineler ve defineler yıkıntılar arasında olur. Ne varsa harap bir kalpte var!

6. Kural

Şu dünyadaki çatışma, önyargı ve husumetlerin çoğu dilden kaynaklanır. Sen sen ol kelimelere fazla takılma. Aşk diyarında dil zaten hükmünü yitirir. Aşık dilsiz olur.

7.Kural

Şu hayatta tek başına inzivada kalarak, sadece kendi sesinin yankısını duyarak, Hakikat' i keşfedemezsin. Kendini ancak bir başka insanın aynasında tam olarak görebilirsin.

8. Kural

Başına ne gelirse gelsin, karamsarlığa kapılma. Bütün kapılar kapansa bile sonunda O sadece kimsenin bilmediği gizli bir bir patika açar. Sen şu anda göremesen de, dar geçitler ardında nice cennet bahçeleri var. Şükret! İstediğini elde edince şükretmek kolaydır. Sufi, dileği gerçekleşmediğinde de şükredebilendir.

9. Kural

Sabretmek öylece durup beklemek değil, ileri görüşlü olmak demektir. Sabır nedir? Dikene bakıp gülü, geceye bakıp gündüzü tahayyül edebilmektir. Allah aşıkları sabrı gülbeşeker gibi tatlı tatlı emer, hazmeder ve bilirler ki, gökteki ayın hilalden dolunaya varması için zaman gerekir.

10. Kural

Ne yöne gidersen git,-Doğu, Batı, Kuzey ya da Güney-çıktığın her yolculuğu içine doğru bir seyahat olarak düşün! Kendi içine yolculuk eden kişi, sonunda arzı dolaşır.

11.Kural

Ebe bilir ki sancı çekilmeden doğum olmaz, ana rahminden bebeğe yol açılmaz. Senden yepyeni taptaze bir "sen" zuhur edebilmesi için zorluklara, sancılara hazır olman gerekir.

12. Kural

Aşk bir seferdir. Bu sefere çıkan her yolcu, istese de istemese de tepeden tırnağa değişir. Bu yollara dalıp da değişmeyen yoktur.

13. Kural

Şu dünyada semadaki yıldızlardan daha fazla sayıda sahte hacı hoca şeyh şıh var. Hakiki mürşit seni kendi içine bakmaya ve nefsini aşıp kendindeki güzellikleri bir bir keşfetmeye yönlendirir. Tutup da ona hayran olmaya değil.

14. Kural

Hakkın karşına çıkardığı değişimlere direnmek yerine teslim ol. Bırak hayat sana rağmen değil seninle beraber aksın. "Düzenim bozulur, hayatımın altı üstüne gelir" diye endişe etme. Nereden biliyorsun hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını.

15. Kural

Allah içte ve dışta her an hepimizi tamama erdirmekle meşguldür. Tek tek her birimiz tamamlanmış bir sanat eseriyiz. Yaşadığımız her hadise, atlattığımız her badire eksiklerimizi gidermemiz için tasarlanmıştır. Rab noksanlarımızla ayrı ayrı uğraşır çünkü beşeriyet denen eser, kusursuzluğu hedefler.

16. Kural

Kusursuzdur ya Allah, O'nu sevmek kolaydır. Zor olan hatasıyla sevabıyla fani insanları sevmektir. Unutma ki kişi bir şeyi ancak sevdiği ölçüde bilebilir. Demek ki hakikaten kucaklamadan ötekini, Yaradan'dan ötürü yaratılanı sevmeden, ne layıkıyla bilebilir, ne layıkıyla sevebilirsin.

17. Kural

Esas kirlilik dışta değil içte, kisvede değil kalpte olur. Onun dışındaki her leke ne kadar kötü görünürse görünsün, yıkandı mı temizlenir, suyla arınır. Yıkamakla çıkmayan tek pislik kalplerde yağ bağlamış haset ve art niyettir.

18. Kural

Tüm kainat olanca katmanları ve karmaşasıyla insanın içinde gizlenmiştir. Şeytan dışımızda bizi ayartmayı bekleyen korkunç bir mahluk değil, bizzat içimizde bir sestir. Şeytanı kendinde ara; dışında başkalarında değil ve unutma ki nefsini bilen Rabbini bilir. Başkalarıyla değil, sadece kendiyle uğraşan insan, sonunda mükafat olarak

19. Kural

Başkalarından saygı, ilgi ya da sevgi bekliyorsan, önce sırasıyla kendine borçlusun bunları. Kendini sevmeyen birinin sevilmesi mümkün değildir. Sen kendini sevdiğin halde dünya sana diken yolladı mı, sevin. Yakında gül yollayacak demektir.

20. Kural

Yolun ucunun nereye varacağını düşünmek beyhude bir çabadan ibarettir. Sen sadece atacağın ilk adımı düşünmekle yükümlüsün. Gerisi zaten kendiliğinden gelir.

21. Kural

Hepimiz farklı sıfatlarla sıfatlandırıldık. Şayet Allah herkesin tıpatıp aynı olmasını isteseydi, hiç şüphesiz öyle yapardı. Farklılıklara saygı göstermemek kendi doğrularını başkalarına dayatmaya kalkmak, Hakk' ın mukaddes nizamına saygısızlık etmektir.

22. Kural

Hakiki Allah Aşığı bir meyhaneye girdi mi orası ona namazgah olur ama bekri aynı namazgaha girdi mi orası ona meyhane olur. Şu hayatta ne yaparsak yapalım, niyetimizdir farkı yaratan, suret ile yaftalar değil...

23. Kural

Yaşadığımız hayat elimize tutuşturulmuş rengarenk ve emanet bir oyuncaktan ibaret. Kimisi oyuncağı o kadar ciddiye alır ki, ağlar perişan olur onun için. Kimisi eline alır almaz şöyle bir kurcalar oyuncağı, kırar ve atar. Ya aşırı kıymet verir, ya kıymet bilmeyiz. Aşırılıktan uzak dur.

24. Kural

Madem ki indan eşref-i mahlukattır, yani varlıkların en şereflisi, attığı her adımda Allahın yeryüzündeki halifesi olduğunu hatırlayarak buna yakışır, soylulukta hareket etmelidir. İnsan yoksul düşse, iftiraya uğrasa, hapse girse, hatta esir olsa bile, gene de başı dik, gözü pek, gönlü emin bir halife gibi davranmaktan vazgeçmemelidir.

25. Kural

Cenneti ve cehennemi illa ki gelecekte arama. İkisi de şu an burada mevcut. Ne zaman birini çıkarsız, hesapsız ve pazarlıksız sevmeyi başarsak, cennetteyiz aslında. Ne vakit birileriyle kavgaya tutuşsak, nefrete, hasede ve kine bulaşsak, tepetaklak cehenneme düşüveririz.

26. Kural

Kainat yekvücut, tek varlıktır. Her şey ve herkes görünmez iplerle birbirine bağlıdır. Sakın kimsenin ahını alma; bir başkasının, hele hele senden zayıf olanın canını yakma. Unutma ki dünyanın öte ucunda tek bir insanın kederi, tüm insanlığı mutsuz edebilir ve bir kişinin saadeti, herkesin yüzünü güldürebilir.

27. Kural

Şu dünya bir dağ gibidir. Ona nasıl seslenirsen o da sana sesleri öyle aksettirir. Ağzından hayırlı bir laf çıkarsa, hayırlı laf yankılanır. Şer çıkarsa, sana gerisin geri şer yankılanır. Öyleyse kim ki senin hakkında kötü konuşur, sen o insan hakkında kırk gün kırk gece sadece güzel sözler et. Kırk günün sonunda göreceksin her şey değişmiş olacak. Senin gönlün değişirse dünya değişir.

28. Kural

Geçmiş, zihinlerimizi kaplayan bir sis bulutundan ibaret. Gelecek ise, başlı başına bir hayal perdesi. Ne geleceğimizi bilebilir, ne geçmişimizi değiştirebiliriz. Sufi daima şu an'ın hakikatını yaşar.

29. Kural

Kader hayatımızın önceden çizilmiş olması demek değildir. Bu sebepten "ne yapalım kaderimiz böyle" deyip boyun bükmek cehalet göstergesidir. Kader yolun tamamını değil, sadece yol ayrımlarını verir. Güzergah bellidir ama tüm dönemeç ve sapaklar yolcuya aittir. Öyleyse ne hayatına hakimsin, ne de hayat karşısında çaresizsin.

30. Kural

Hakiki Sufi öyle biridir ki başkaları tarafından kınansa, ayıplansa, dedikodusu yapılsa, hatta iftiraya uğrasa bile, o ağzını açıpta kimse hakkında tek kelime kötü laf etmez. Sufi kusur görmez. Kusur örter.

31. Kural

Hakk'a yakınlaşabilmek için kadife gibi bir kalbe sahip olmalı. Her insan şu veya bu şekilde yumuşamayı öğrenir. Kimi bir kaza geçirir, kimi ölümcül bir hastalık, kimi ayrılık acısı çeker, kimi maddi kayıp... Hepimiz kalpteki katılıkları çözmeye fırsat veren badireler atlatırız ama kimimiz bundaki hikmeti anlar ve yumuşar, kimimiz ise ne yazık ki daha da sertleşerek çıkar.

32. Kural

Aranızdaki bütün perdeleri tek tek kaldır ki, Tanrı'ya saf bir aşkla bağlanabilesin. Kuralların olsun ama kurallarını başkalarını dışlamak yahut yargılamak için kullanma. Bilhassa putlardan uzak dur, dost ve sakın doğrularını putlaştırma! İnancın büyük olsun ama inancınla büyüklük taslama!

33. Kural

Bu dünyada herkes bir şey olmaya çalışırken, sen HİÇ ol. Menzilin yokluk olsun. İnsanın çömlekten farkı olmamalı. Nasıl ki çömleği tutan dışındaki biçim değil, içindeki boşluk ise, insanı ayakta tutanda benlik zannı değil hiçlik bilincidir.

34. Kural

Hakka teslimiyet ne zayıflık ne edilgenlik demektir. Tam tersine, böylesi bir teslimiyet son derece güçlü olmayı gerektirir. Teslim olan insan çalkantılı ve girdaplı sularda debelenmeyi bırakır; emin bir belde de yaşar.

35. Kural

Şu hayatta ancak tezatlarla ilerleyebiliriz. Mümin içindeki münkirle tanışmalı, Tanrıya inanmayan kişi ise içindeki inananla. İnsan-ı kamil mertebesine varana kadar gıdım sıdım ilerler kişi ve ancak tezatları kucaklayabildiği ölçüde olgunlaşır.

36. Kural

Hileden, desiseden endişe etme. Eğer birileri sana tuzak kuruyor, zarar vermek istiyorsa, Tanrıda onlara tuzak kuruyordur. Çukur kazanlar o çukura kendileri düşer. Bu sistem karşılıklar esasına göre işler. Ne bir katre hayır karşılıksız kalır, ne bir katre şer. Onun bilgisi dışında yaprak bile kıpırdamaz. Sen sadece buna inan!

37. Kural

Tanrı kılı kırk yararak titizlikle çalışan bir saat ustasıdır. O kadar dakiktir ki, sayesinde her şey zamanında olur. Ne bir saniye erken, ne bir saniye geç. Her insan için biz aşık olma zamanı vardır, bir de ölmek zamanı.

38. Kural

"Yaşadığım hayatı değiştirmeye, kendimi dönüştürmeye hazır mıyım?" diye sormak için hiçbir zaman geç değil. Kaç yaşında olursak olalım, başımızdan ne geçmiş olursa olsun, tamamen yenilenmek mümkün. Tek bir gün bile öncekinin tıpatıp tekrarıysa, yazık. Her an her nefeste yenilenmeli. Yepyeni bir yaşama doğmak için ölmeden önce ölmeli.

39. Kural

Noktalar sürekli değişse de bütün aynıdır. Bu dünyadan giden her hırsız için bir hırsız daha doğar. Ölen her dürüst insanın yerini bir dürüst insan alır. Hem bütün hiç bir zaman bozulmaz, her şey yerli yerinde kalır merkezinde... Hem de bir günden bir güne hiçbir şey aynı olmaz.

40. Kural

Aşksız geçen bir ömür beyhude yaşanmıştır. Acaba ilahi aşk peşinde mi koşmalıyım mecazi mi, yoksa dünyevi, semavi yada cismani mi diye sorma! Ayrımlar ayrımları doğurur. AŞK'ın ise hiçbir sıfata ya da tamlamaya ihtiyacı yoktur. Başlı başına bir dünyadır aşk. Ya tam ortasındasındır, merkezinde, ya da dışındasındır, hasretinde...

Not: Elif Şafak'ın Aşk kitabını okuyarak bu sözlerin hepsiyle bu kitapta karşılaşacaksınız. Bu kitabı okumanızı şiddetle tavsiye ediyorum. Bu kitaptan yola çıkılarak hazırlanmış Şemsi Tebrizi'nin 40 kuralını sizlere verdik.

Şems Tebrizi Kimdir?

Şems-i Tebrizi ya da tam ismiyle Şemsüddin Muhammed bin Ali bin Melikdad Tebrizi, İranlı bir Azerbaycan Türkü, İslam alimi ve tasavvuf düşünürüdür. Mevlana’nın düşüncelerinde büyük bir ufuk olan Şemsi, Mevlana tarafında yazılan Divan-ı Şems Tebrizi adındaki eseriyle tanınmıştır. Mevlana’nın gönüldaşı olan Şemsi, 1247 tarihinde Mevlana’da gelen büyük değişikliği kabullenmeyenler tarafından mı yoksa geldiği gibi kimseye haber vermeden Konya’yı terk ettiği bilinmemektedir.

Günümüzde Şemsi Tebriz’e ait birçok türbe ve mezar gösterilir ama kesin bir bilgi yoktur. Kimilerine göre Şems, Konya’yı terk eder ve Pakistan’a gider. Pakistan Hoy’da vefat eder ve oraya gömülür. Rivayetlerden yola çıkarak kısa bir şekilde sizlere anlattık. Şemsi daha da yakından tanımak için sözlerini ve Şemsi konu alan "Aşkın Gözyaşları Şemsi Tebriz ve Elif Şafak'ın Aşk kitabını okumanızı tavsiye ediyorum.

Çeşme: https://www.neoldu.com/semsi-t....90h.htm

20-nji kada çenli terjime edilipdir.
Isleýän bar bolsa soňky böleginem terjime edip biler.

Terjime edip paýlaşana minnetdar köp sag boluň!

Şu bölümçäň adyny Filosofiýa diýip düzetmeli. Filasofiýa bolup dur.

ýokarky teswirimi ýat adam bolup okasaň, hamala, men kalp, duýgy, seýri-süluk, tarykatyň basgançaklary we şm...lary inkär edýän ýaly görünjek eken. onýaly däldir. kalp bilen akyl - ynsany uçurjak iki ganat. men akyly sag ganat hasaplaýan.

"aklyňyzy ulanýanyňyz ýokmy?", "pikirleneňizokmy?" ýalyrak manyda bir giden aýat bar.

mejzub sözüniň manysyny öwrenmegi maslahat berýän.

ýene bir ýagdaý: 1-nji teswiri ýazmazymdan 3-4 ýyl dagy öň, "yşkyň azany"dy öýdýän ady, bir kitap okadym. özümi gynap-gynap, soňuna çenli okadym. biriniň azap edip ýazan zadyna adam dakmaly däl weli... 1-nji teswiriň radikalyraklygynyň sebäbi şo kitapdaky zatlaryň ýadyma düşmegi boldy.

"15:25, 15.12.2022
Çen edyän." şu ýazanlaňyzmy?

ýalňyşmasam 13 nji teswirdäki aýdýanyňyz Oguljennet Bäşimowaňkydy şol kitap, men-a okap bilmedim. görýämiň, ondan bäri pikirleňizem durlanypdyr, hakyllanybermeli şeýdip hemmämizem)))

14-e. hawa, şo ýazanlam. häläm şo pikirlerim. şo teswiriň ýekeje sözüne-de "şeý diýäýipdirin" diýemok. diýmedik zatlarymy aýdýan. ýagny kalb..... inkär edemok.

Myhman agzanyñ sabyr takatyna telpek goýýan. Bir inim 18 sahypa çenli okadym Yşgyñ azanyny diýipdi. Soñam biraz oýlanyp oturyp, beh, ýaman çydamly ekenim-eý diýipdi.
Meniñ pikirimçe her bir edebi eser, hatda publisistik makala bolsa-da, okyjyny bir zat bilen gyzyklandyrmaly. Emma ýokarda ady agzalan ýazyjymyzyñ romany gaty içgysgynç, baryndan beterem Elif Şapagyñ Yşgynyñ ýaramazja podraźanoýesi ýaly bolup dur, käwagta alasarmyk bolýan. Ýa menem bir adamyñ azap edip ýazanyna agyz gyşardan bolup otyrmykamam diýýärin.
Bu babatda köp ýazyjylardan soradymam soñ. Olaram şu eseri okap bilmändiklerini aýtdylar. Bir deñ-duş ýazyjym-a meniñ bolgusyz zatlary okap oturmaga elli ömrüm ýok diýip ýüzümi alan ýaly etdi.
Bir sapak almaly zat, şeýle eserler bize ýazýan zatlarymyz barada çynlakaý oýlanmaga mejbur edýär.