22:46 Sen unikalmy? Adamyň unikallygy nämede? | |
SEN UNIKALMY? ADAMYŇ UNIKALLYGY NÄMEDE?  Käwagt şeýle pikirler kellä gelip biler: Adamyň unikallygy nämede, men unikalmykam? Ilki bilen aşakdaky suratlary synla, görýänleriň barada oýlan.       (bellik. hödürlenen köp suratdan az surat saýlanyldy). Adamyň unikallygy bilen medeniýet, şahsyýet, jemgyýet arasyndaky baglanyşyk barada pikirlenmek meniň üçin hemişelik bir mowzuk, şo sebäpden bu meselä aram-aram dolanyp gelýärin... Bu gün bu suratlar bilen bagly pikir ýöretmekçi. Sizi bilemok... Men welin bu suratlarda gözellik gördüm... Özem başga bir gözellik, öwrenişilen gözellikden düýpgöter tapawutlanýan gözellik. Bu hakykatdanam taýsyz (unikal) gözellik! Iň gyzyklysy bolsa, bu özboluşly hem unikal gözellik mende nähili duýgylary oýarýar? Birinji bilen – özümi nähilidir geň duýýan. Ýiti diýsemmi? Ol ýatdagalyjy hem özüne gaýta-gaýta ünsümi çekýär. Ikinji bilen – meniň dünýä has gowy düşünmegime itergi berýär. Gözellik üçin ösüşiň, medeni derejäniň we şoňa meňzeşleriň hiç hili ähmiýetiniň ýokdugyna aň ýetirdim. Üçünjiden – içimden bir ýerlerden ýakymsyz bir duýgylar peýda bolup başlaýar. Aklym alanok, ýöne durmuşymdaky zatlaryň isleýişim ýaly bolmandygyny, indem nähilidir bir üýtgeşikligiň gerekdigini duýýaryn. Özüme sorag berýärin... Näme sebäpden bu suratlary adaty bolmadyk we unikal gözellik hökmünde kabul edýärin? Bu suratlaryň özi göýä gulagymy pyşyrdap jogabyny berýän ýaly: “Ownuk zatlary, jikme-jikleri (detallary) sypdyrman synla... Şol ýerde gizli – adamyň unikallygy, ýeke-täkligi!” Men bu suratlardaky ownujak zatlaryň möhümdigine düşünip başladym. Eger ol ownujak bölekler bolmasa – güýçli we göze liginç duýgular bolup bilmezdi. Käte bu suratlary synlamda ýylgyrýaryn... kämahal bolsa gülýärinem... Näme üçin? Özümi suratlardaky ýaly afrikaly ýigidiň geýiminde göz öňüme getirýärin. Olam gülkümi tutdyrýar. Ýöne, näme diýip gülýän? Edil ýaňyja-da bu gözellige haýran bolup, begenip durdum-a. Içki dünýäňi synlamak ýeterligem däl, çözgüdem däl. Diňe özümiň däl, jemgyýetimiziňem pikirini edýärin. Ýaşaýan toplumymyz barada. Bu toplumda mende nämeler bolup geçýär? Jogap ýönekeý... men bu toplumyň içinde afrikaly söweşiji ýaly geýinip bilemok... Sebäbi bu gülkünç! Ýöne, sorag emele gelýär, kimiň nukdaýnazaryndan gülkünç? Dogrusyny boýun almaly bolsa, biziň her birimiz jemgyýete we daş-töweregimize, topluma aşa bagly ýaşaýarys. Netijede, özbaşymyza kararlary örän seýrek alýarys. Başga adamlar hereketlerimizi zorluk bilen ugrukdyrýarlar. Adamyň ýeke-täkligi olar üçin ýat bir düşünje. Bu ýagdaý medeniýet we gözellik barada-da şeýle. Eger jemgyýetiň düzgünlerine gabat gelýän bolsak, onda biz rahatlyk zonasynyň içinde hasaplanýarys. Beýleki adamlar biziň gadrymyzy bilýärler, bize hormat bilen ýüzlenýärler, derejeli atlar dakýarlar. Edil beýleki gara gargalaryň sürüsindäki gara garga ýaly. Birek-biregi öwýärler, şeýlelikde hemme zat bolmalysy ýaly, ugruna. Bu ýagdaý başga bir batyrgaý pikiri akla getirýär. Eger, men unikal-taýsyz bolmak islesem, onda men jemgyýetiň maňa dogry baha bermejegine hemem üstümden güljegine taýýarlykly bolmaly – bu düşnükli we anyk hakykat. Men diňe özüni bilýän egoist, ulumsy, ýigrenji, umuman ak garga yglan edilerin. Ak gargalaryň ykbaly bolsa höwes ederlik däl. Bu hem, dogrusy, endamyňy tikenekledýär. Gorkuzýar! Soňunyň näme boljagy gorkuzanok... Saýlamak meselesi gorkuzýar... Haýsy ýoldan gitmeli? Saýlaw gapma-garşylykly, kyn – hem-ä üýtgeşik, ýeke-täk bolmak isleýäň, hemem ak garga bolmak isläňok. Şu pursatda ýüze çykan meseläni garşylaşdyrmak üçin logiki pikirlenme herekete geçýär. Kä wagt logikaňam peýdasy bar. Onuň ewrika getiräýmesem bolýar... Pikirlenmegimi dowam edýärin... Unikal bolmaga dyrjaşsaňyz, onda jemgyýetiň sizi iç-goşuňyz bilen iýmegi ahmal. Bu şahsyýet üçin gowy däl. Ýöne, indi gara garga bolmagy hem islämok, çünki indi mende tapawutly, öz pikirim, öz düşünjäm bar... Men eýýäm içimden adamyň unikallygyna hormat goýmaga başladym. Näme etmeli? Aslynda, uzyn-uzyn düşünjelerim manysyzdy. Emma, wagt diýeniň gowy gural. Wagt dürli wariantlary gözden geçirip saýlamagyma ýol berdi we bir alajy tapyldy. Netijede adamzat taryhyna we özbaşyna unikal bolan adamlaryň tejribesine eltýän pikirler halas edýär. Senem ýadyňa düşürip gör... Iki asyr mundan öň ýaşan, özem diňe saňa belli bolan iň azyndan ýekeje unikal adamy ýadyňa düşürip bilermiň? Bilmersiň, ýok onuň ýaly adam. Hemme unikal, üýtgeşik adamlar giňden tanalýandyrlar, olar ýeke bir adam däl-de tutuş toplum tarapyndan tanalýandyr. Bu toplumlar kiçi ýa uly bolup biler, emma olar adam toparlaryndan durýar. Ol adam toparlary hem özbaşyna üýtgeşik unikal bolanlary ýatlarynda saklaýarlar. Emma, näme sebäpden unikal adamlary diňe adam toparlary ýatlaýarlar? Diňe bu unikal adamlaryň bir zatlara akyl ýetirendikleri üçin... Olar adamyň unikallygy düşünjesine we onuň jemgyýet düşünjesi bilen baglanyşygyna akyl ýetirdiler. Olar toplumyň içinde ýaşaýandyklaryna düşünýärdiler we hiç haçan... (ýatda sakla – hiçhaçan!) diňe öz içine ýapyk görnüşde unikal, üýtgeşik boljak bolmadylar. Diýmek isleýänim näme-de bolsa bir zatda unikal bolan bu adamlar, öz çuňluklaryndan gelýän unikallyklaryny gizlemediler. Olar bu barada güýjüniň ýetdiginden hemmelere we bütin dünýä mälim etdiler. Olar düşünilmezlikden gorkmadylar, hat-da düşünilmeklige we kabul edilmeklige garaşmadylaram... Olar özleri, şahsy gaýratlary bilen adamlaryň aňynda şeýle düşünjäni döretdiler. Pikirlerini batyrgaýlyk bilen aýdyp bildiler. Aýdanlaryny goramagy başardylar. Olar döretdiler hem-de döredenlerine eýe çykdylar. Olar hemme adamlaryň gyradeň erksizligine eltýän, jemgyýeti ters ugra alyp baran, häli-häzirem ters ugra alyp barýan, toplumyň gyra çetlerdäki başga bir wekilleri – mugthorlar bilen gazaply söweşe girdiler. Ýöne, hakykatdanam, özbaşdak şahsyýet hökmünde biziň her birimiz nähili uly güýç?! Bir pursat pikir edip gör... hakykatdanam, sen nämelere ukuply?! Indi sen, hormatly okyjym, näme diýmek islänime düşünensiň. Şeýlelik bilen, özüm netijä geldim: unikal bolmagy isleseňiz, ony güýçli ses bilen aýtmagyňyz gerek, iň gowusy bolsa hat-da gaty ses bilen gygyrmagyňyz gerek. Näçe güýçli boldugyça – şonça gowy! Töwerege, yzyňa garanjaklap durmakçy bolaýma. Tankytlajaklaryň, barmak çommaltjaklaryň, depgilejekleriň, aklyňy başyňa almaga çagyrjaklaryň, jemgyýetiň oňlamaýandygyny aýtjaklaryň elmydama tapyljakdygy düşnükli zat. Muňa mugthorlar ökdedirler – olar jemgyýetiň çapraz wekilleri, olar üçin unikal we güýçli bolan islendik zat kabul ederlikli däldir. Olardan gorkmak gerek däl, olaryň öňünde asla badyňyzy gowşatmaň. Gowşak dursaňyz mugthorlaryň peýdasyna bolar. Olara beýle mümkinçilik berme. Mugthorlar kä wagt örän güýçli ýaly görünse-de olary ýeňip bolýandyr. Adamyň unukallygy barada akla gelen pikirlerim şeýle... Ýöne, Saňa-de soragym bar... Sen häzir unikalmyň, ýeke-täkmiň, seýrekmiň? Edil şu wagt? Wadim PORTNOW Erkin terjime: © MANGO === Wadim Portnow barada: “John Green”, “Marko Studio”-ny esaslandyryjy. Mebel ugrunda 2003-nji ýyldan bäri. Mebel önümçiliginiň dürli ugurlarynda zähmet çekdi, mebel dizaýneri. Gözelligi gözledi we gözlegini dowam edýär. https://dd-space.com | |
|
| |
| Ähli teswirler: 21 | |
|
| |
