TÜRKMEN EDEBIÝATY


10:48
Ikatýoguň owazy

IKATÝOGUŇ OWAZY
(Ýüzugra edilen bellikler)

Men-ä bir zatlar ýazjak bolaýyn diýen niýet bilen, işe wagtyndan has ir gelýän. Käbir kişi meniň ir gelýänimi görüp, ýolda duşup, gybat etjek, gümür-ýamyr etjek.
Şu günem 3-nji etažyň açyk duran penjiresinden Wolodýa gygyrýar: «Gel, iş wagty bolýança çaý içeli» diýip. Işlemelidigimi aýtsam, jaň edip, ýene çagyrýar.
Gowy ýigit ol. Wah, ýöne men has gowy görýän adamlarymy öýde galdyryp, işe diýip çykyp gaýdýan ahbetin. Agtygym bilen enesi daşarda gezelenç etmäge çykdylar ir bilen, meselem. Eglenjek bolsam, men şolar bilen eglenmeli ahyry. Olar maňa iň mähriban ynsanlar-a...
Irden ikatýok gygyrdy oturdy. Şu wagt şol ýadyma düşýär. Ol edil sagat sekuntlarynyň sesi ýaly bolup, ömrüň hasabynyň urlup durlandygyny ýatladýana meňzeşdi. Hakykatdanam, şeýle bolsa gerek. Ýönelige bolmaýar hiç bir zat. O-da wagtyň çäklidigini ýatlatmaga gelendir, belki. Umuman, ol köp zady ýatladýar.
Rowaýata görä, iki sany atyny ýitiren çopan—atbakar ýitiginiň gözleginde guşa öwrülenmişin hem diýýärler. Ine, ýatlatma! Ýitirmejek bolmaly, ýitirseň, soň, «gözlän — tapar» diýselerem, munuň aňsat däldigi hak...
Kakam: «Ikatýoguň sesi galýança ekibermelidir, şol ses galýança ekip ýetişen ekiniňden hasyl alyp bilersiň...» diýerdi. Ine, ýatlatma! Ol sesiň ahyry bir gün belli-külli galjaklygyna-da şek-şübhäm ýok. Ony eşitmez derejede boljaklygymam bilýän. Sözüň uly manysynda bu... Şoňa çenli ekeniň-ekeniňdigine düşünýän. Hatda uzak wagtyň dowamynda ýetişjek, miwesini özümiň görjegim-görmejegim gümana bolan «daragtlary» hem ekmelidigime düşünýän.
Inşalla, özümem onuň hözirini görerin. Umyd-a edýän...
Hä, şol guşuň ýumurtgasyny özgäniň höwürtgesine taşlaýanlygyny hem eşidipdim. Munuň aňrysynda esas barmy-ýokmy, bilmedim. Ýöne bu-da bir ýatlatma ahyry. Belki-de, bu ol guşuň adama berip biljek iň uly sapaklaryndan biridir?! Öz nesliň öňünde uly jogapkärçilik duýmak gerekligi barada beýik ýatlatma bu...
...Şu zatlary ýazyp, sagat 9-a ýakynlansoň, menden bir gat ýokarda oturýan Wolodýany göräýjek bolýan ýaly, ýokaryk — petige seredip, hamana, ol eşidip duran ýaly: «Ine, ir bilen ýanyňa baran bolsam, ikimiziň söhbedimiz, çaý içişligimiz diňe wagt öldürmek bolardy. Bimany söhbetlerden ne peýda? Ine, birden, sen, nesip edip, şu ýazgylarymy okasaň, mümkin, meniň bilen ylalaşarsyň! Ýogsa-da, sen bu gün ikatýoguň sesini eşitmediňmi?» diýip oňa ýüzlendim.
Ýokarda petikden başga hiç zat ýok hem bolsa, onuň ýüzünde irden gören başga bir guşumyň sudury peýda boldy. Ol ýaltalyk bilen ganat kakyp gelýän gyrgydy.
Ikatýoguň sesiniň sem bolmagyna getiren şoldur, meger.
Ýa gyrgy ony kakyp alyp ötägitdimikä?
Ümsümlik boldy daş-töwerek.
Ikatýoguň owazynyň şu ýazgyma siňen bolmagy hem ahmaldyr. Diň salyp görüň, eşidersiňiz.

© Orazmyrat MYRADOW
Bölümler: Oýlanmalar | Görülen: 103 | Mowzugy paýlaşan: sussupessimist | Teg: Orazmyrat Myradow | Рейтинг: 4.2/5
Похожие материалы

Awtoryň başga makalalary

Ähli teswirler: 10
avatar
0
1 Мango • 11:42, 22.04.2024
gowja söhbet
(bet-söh-bet)
ikatýogyň ýitiren atyny gözleýänini eşidipdim,
emma ikatýok gygyrýança ekin ekibermelidigini ilkinji gezek eşitdim.
gyzykly.
ikatýogyň üsti bilen ýitirilen zatlara, ýitirilýän zatlara... aksent edişini haladym Ozarmyrat kakaň.
---
"...şol guşuň ýumurtgasyny özgäniň höwürtgesine taşlaýanlygyny hem eşidipdim... Belki-de, bu ... Öz nesliň öňünde uly jogapkärçilik duýmak gerekligi barada beýik ýatlatma(dyr)..."

şu ýerine düşünmedim...
ýumurtgasyny iliň höwürgesine taşlan ikatýok nesliniň öňünde jogapkärçilik duýýamy?
garaz... biz ikatýok ýaly etmeli dälmi, ýa-da etmelimi?

ýüzugra ýazylan ýazga ýüzugra ýyzzyl basdym.
avatar
0
2 aygull • 11:45, 22.04.2024
Ikatýok ýaly etmeli däldiris diýdim men-ä.
avatar
0
3 Мango • 12:19, 22.04.2024
başga zadam geň.
şu ikatýok, kukuşka... orsýetde-hä "kuku-kuku" diýýä, bizde bolsa "iki at ýok, iki at ýok" diýýä. özbek kukuşkasy näme diýýäkä?
avatar
0
4 Мango • 12:24, 22.04.2024
2-ä.
uly gepiň başlangyjy bolaýmagam ahmal.
çagamyzy iliň höwürgesine goýmagy biz dereje bilýas ýaly... türkmen mekdebinde okadanymyzdan ors mekdebine, türk mekdebine, amerikan merkezlerinde okanlaryny isleýäs... gözümiz iliň höwürtgesinde boldugy dälmi?
özüm-ä edil nädogram hasaplamok iliň höwürtgesini (käbir meselelerde)...
aýdýana, bu uly gep... ikatýogam aýyplamak kyn :-)
avatar
0
5 aygull • 12:43, 22.04.2024
Ahmal, Mango. Ýöne ikatýogam soňky netijä kaýyl bolup edýändir-le ony. Bizem, eger guşa eýersek, düşünje taýdan metis çagalaryñ ene-atalary boljagymyzy boýun almaly bolýas.
Bu-da, kime dogry, kime egri...
Meň özüm-ä mentalitetiň goralmagynyň tarapdary. Mümkin köneçildirin, ýürekgysgynçdyryn.
avatar
0
6 aygull • 12:45, 22.04.2024
Nädenimizde ikitaraplaýyn netije gazanyp boljak. Bu-da gyzykly maňa.
avatar
0
7 sussupessimist • 13:11, 22.04.2024
Tebigatyň müňýyllyklaryň dowamynda emele gelen kanunlary ol. Çagalaryň ýaşaýyş şertine gowy täsir etjegine, özüňde galan ýagdaýynda kösenip, ölüp gitjegine gözüň ýetip dursa, ol-a ikatýok ýaly keseki höwürtgä  taşlamak eken, hatda doňuz ýaly iýerdigem çagalarymyzy (olam arasynda iň gowşajygyny, keselbendini, ýaşaýyş üçin göreşip bilmejegini iýýän eken - hem-ä onuň görjek kösenjini tizjek kesýär, hemem beýleki çagalaryna ýokumly boljak witaminlerden iýmitlenýär... Biz, adamlar, doňuz bolup görmän, oňa baha bermäge kimmişik?)
avatar
0
8 sussupessimist • 13:13, 22.04.2024
Ikatýogyň motiwasiýasy hakda:
"...на самом деле не ее вина в том, что она подбрасывает свои яйца в чужие гнезда. Просто кукушка не может высиживать свои яйца сама, так как они появляются с большим промежутком времени: первый ее птенец уже вывелся бы, а последнее яйцо еще было бы свежим. А это значит что все потомство неизбежно было бы обречено на гибель: первого уже нужно кормить, а последнего еще высиживать.. . Кроме этого, один кукушонок настолько прожорлив, что выкормить все потомство кукушке просто не по силам. Вот и был найден выход - воспользоваться помощью других птиц. Каждому кукушонку по одной паре приемных родителей!
Чтобы отложить яйцо в чужое гнездо кукушка пользуется помощью самца, который своим оперением удивительно напоминает ястреба. Самец начинает летать вокруг выбранного гнезда, а птица, завидев этого лжеястреба, в страхе покидает его. Тогда кукушка, быстро подлетев к опустевшему гнезду и выбросив одно хозяйское яичко, кладет на его место свое. Вернувшая птица видит, что все яйца на месте и продолжает высиживание. Иногда кукушка подкладывает в чужое гнездо уже снесенное на земле яйцо, в клюве приносит его и кладет среди других яиц.
И кроме этого, несет она яйцо только тогда, когда найдет подходящее гнездо: есть гнездо - пора нести яйцо! Но и это еще не все. Загадки на этом не кончаются.
По своим размерам и весу кукушка должна бы нести крупные яйца. Тогда такое яйцо сильно отличалось бы от других, уже имеющихся в чужом гнезде. Но природа и здесь все предусмотрела: кукушка откладывает мелкие яйца, всего 3 грамма весом. И не в любое гнездо, а только птиц строго определенного вида. И в этом нет ничего удивительного, ведь ее яйца не должны отличаться по окраске от яиц птицы — хозяйки гнезда. Цвет кукушкиных яиц варьируется от белых, голубых, розовых и желтых до коричневых и даже лиловых. Могут быть они как однотонными, так и пятнистыми. Среди кукушек существуют группы самок, откладывающих яйца определенной раскраски. И что интересно - образ приемного родителя навсегда остается в памяти кукушонка; превратившись во взрослую птицу, он будет искать для своего потомства приемного родителя того же вида.

Орнитологи подсчитали, что кукушка подкладывает яйца в гнезда 150 видов птиц, при этом только насекомоядных. Наиболее часто кукушки подкладывают яйца в гнезда камышевки, лугового конька и лесной завирушки. Иногда яйцо, подложенное кукушкой, настолько похоже по окраске и размерам на яйца хозяев гнезда, что, пока птенец не вылупится, трудно сказать, принадлежит ли оно кукушке или хозяину. Часто приемные родители намного меньше родившегося кукушонка. Они, возможно, и подозревают, что птенец не их, однако инстинкт продолжения рода заставляет их заботливо выращивать подкидыша. Да, инстинкт слеп.

Распределив все яйца по чужим гнездам, кукушка успокаивается. А самец кукушки в период выкармливания птенца будет заботливо охранять тот участок, куда самка отложила яйца".

Çeşmesi: http://mercurial.narod.ru
avatar
0
9 Rowaç • 13:42, 22.04.2024
Orazmyrat aga zat öwrederlik hetdimiz däldir weli, başlarda "meselem, ahbetin, ahyry, belki" ýaly "soňsuňymy, baglaýjymy" näme diýilýänem bolsa, şol sözler göze ilýär. Olam birneme beýan ediş hörpüni "ýumşatjak" bolanlygyndandyr. Ýöne käte şeýle ýazgylaram okamak gerek. Şeýdip, başarýan adam ýazsa-ha has gowy. Ömrüň hasaby hakda Gurbannazarda-da bardy öýdýän. Ýazan, ýetiren, okan, okamadyk köp sag bolsun!
avatar
0
10 Hoshniyetli • 22:55, 22.04.2024
Teswirleri okap "ikatýogam" adam ýaly pikirlenip bilýämikä?" diýen pikir geldi kelläme
avatar

Durmuş adaty bolardan has süýji, Men howa şarynda uçup barýaryn
© AÝGÜL BAÝADOWA
EDEBIÝAT KAFESINDE
Özüm özümi synlap, haýran galdym. Ýyl, ömür diýlеn zat adamy nä hala salýar ekеn?!
© HYDYR AMANGELDI
EDEBIÝAT KAFESINDE
Men adamlary diňlemegi gowy görýän
© UMYT KÜLE
EDEBIÝAT KAFESINDE
Baglar, Ynanmañ, Gara gyşyñ Gününe!!
© MEŇLI AŞYROWA
EDEBIÝAT KAFESINDE
Azajyk ýazylan zatlary okamagy halaýan. Sebäbi gysga zada başlaýaň we tamamlaýaň
© MANGO
EDEBIÝAT KAFESINDE
Bäh, aýna-da garraýan eken..
©LAÇYN PÜRJÄÝEWA
EDEBIÝAT KAFESINDE